H Μαρία Κρομμύδα γράφει στο μπλόγκ της για το «Σκασιαρχείο»
Στις 16 Φεβρουαρίου 2011 το ΝΕΑΝΙΚΟ ΠΛΑΝΟ* ανέλαβε την πρωτοβουλία να διοργανώσει την προβολή της ταινίας «Το σκασιαρχείο» στην αίθουσα του Πνευματικού Κέντρου του Δήμου Ιωαννιτών. Είχα την τύχη να παρακολουθήσω τη συγκεκριμένη ταινία και μπορώ να μεταφέρω τις εντυπώσεις μου από την προβολή αυτή. Πριν όμως το κάνω, λίγα λόγια για την πλοκή της είναι απαραίτητα.
Η ιστορία διαδραματίζεται στη Γαλλία λίγο μετά το τέλος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Ένας δάσκαλος, ο κ. Πασκάλ φτάνει σε ένα μικρό χωριό για να αντικαταστήσει τον προηγούμενο δάσκαλο που βγαίνει σε σύνταξη. Πρόκειται για ένα παραδοσιακό χωριό με πατριαρχική δομή. Ο δάσκαλος, έχει στο μυαλό του νέες παιδαγωγικές μεθόδους που επιθυμεί να εφαρμόσει. Είναι αντίθετος με την αυστηρή πειθαρχία και την αποστήθιση. Στο δικό του σύστημα, οι μαθητές είναι αυτόνομες προσωπικότητες κι ο δάσκαλος έχει καθήκον να τους οδηγήσει στη γνώση μέσα από την ανακάλυψη της φύσης και της κοινωνίας. Οι χωρικοί αντιμετωπίζουν με επιφύλαξη τις νέες μεθόδους. Ανάμεσα στα παιδιά υπάρχει ένα «μαύρο πρόβατο»: ο Αλμπέρ, που έχει αποτύχει τρεις φορές στις εξετάσεις για το απολυτήριο του δημοτικού. Όταν η σύγκρουση του δασκάλου με τους συντηρητικούς προύχοντες του χωριού κορυφώνεται κι αυτοί ζητούν την απομάκρυνσή του, το δημοτικό συμβούλιο τον βάζει μπροστά στην εξής πρόκληση: θα διατηρήσει τη θέση του μόνο αν ο Αλμπέρ περάσει τις εξετάσεις.
Η ταινία είναι γαλλικής παραγωγής του 1949 και διαπραγματεύεται πτυχές μιας εκπαιδευτικής και κοινωνικής πραγματικότητας που έχει και σύγχρονες προεκτάσεις.
Το σχολείο ήταν για τους μαθητές αυτού του μικρού χωριού συνώνυμο με την κόλαση. Αυστηρότητα, πειθαρχία, έλλειψη αγάπης, απουσία έκφρασης, στείρα απομνημόνευση, εξοβελισμός της κριτικής σκέψης είναι μερικά από τα χαρακτηριστικά που το έκαναν τόσο αποκρουστικό στη συνείδησή τους.
Στο σημείο αυτό μπορεί κανείς να κάνει αναγωγές στο σήμερα. Στα σύγχρονα, λοιπόν, σχολεία ναι μεν δεν υπάρχει αυστηρότητα, αλλά μια απαξίωση και μια έλλειψη νοήματος στις περισσότερες σχολικές δραστηριότητες, είναι διάχυτη. Πρόκειται για μια κατεστημένη πραγματικότητα, από την οποία νιώθουμε αδύναμοι να επιχειρήσουμε να απεγκλωβιστούμε.
Σε αρκετές σκηνές αυθόρμητα θα ήθελες να είσαι στη θέση του εμπνευσμένου δασκάλου, του κ. Πασκάλ, ο οποίος είχε το θάρρος να αντιπαρατεθεί στο ισχυρό κατεστημένο της δικής του εποχής και να βγει νικητής. Τα δάκρυα ανεβαίνουν απρόσκλητα στα μάτια, όταν αντικρύζεις έναν ήρωα του πνεύματος να αγωνίζεται παρά τις αντιξοότητες, να κάνει τις ιδέες του για μια καλύτερη παιδεία, πραγματικότητα.
Χρειαζόμαστε και σήμερα πολλούς Πασκάλ. Για την ακρίβεια, χρειάζεται εμείς να γίνουμε μικροί Πασκάλ με την βεβαιότητα ότι μπορεί ν’ ανθίσει κάτι ελπιδοφόρο στην παιδεία της πατρίδα μας.
*Το ΝΕΑΝΙΚΟ ΠΛΑΝΟ είναι ο μοναδικός πολιτιστικός και καλλιτεχνικός οργανισμός που λειτουργεί επί 16 συνεχή χρόνια στην Ελλάδα με αντικείμενο τη νεανική οπτικοακουστική επικοινωνία και έκφραση. Περισσότερα στοιχεία για τις δραστηριότητές του, αλλά και χρήσιμο υλικό για την κινηματογραφική εκπαίδευση, είναι διαθέσιμα στην ιστοσελίδα https://cinedraseis.wordpress.com/
Μαθήματα στο σκοτάδι 